11 november is de dag, dat mijn lichtje branden mag. Wat is Sint Maarten?

Sint Maarten: Een Traditie van Licht en Snoep

Op 11 november vieren kinderen in grote delen van Nederland Sint Maarten, een feest dat vooral in het noorden van het land een grote traditie is. Dit feest staat in het teken van de heilige Maarten, een christelijke figuur die zijn rijkdom deelde met de armen. Het feest kent zowel een religieuze als een volkskant en is een kleurrijke combinatie van Sint Maarten liedjes, (vaak zelfgemaakte) lampionnen en snoep.

Geschiedenis van Sint Maarten

Sint Maarten is een eeuwenoude traditie die zijn oorsprong vindt in het christendom. Sint Maarten van Tours (ca. 316-397) was een Franse bisschop die bekend stond om zijn goede daden, zoals het delen van zijn mantel met een arme man. De feestdag wordt in veel landen gevierd, maar in Nederland heeft het vooral betekenis in het noorden, zoals in Friesland, Groningen, Drenthe en Noord-Holland.

In het verleden werd Sint Maarten vaak beschouwd als een soort tweede herfstfeest, na de oogsttijd. De nadruk lag toen niet zozeer op snoep of lampionnen, maar op het vieren van de goedheid van Sint Maarten en het delen met anderen. In sommige delen van Nederland gingen kinderen van boerderij naar boerderij om een handjevol fruit of andere lekkernijen te verzamelen.

Snoep ophalen en de Kinderliedjes

Tegenwoordig is het ophalen van snoep langs de deuren het belangrijkste aspect van de viering. Kinderen gaan ’s avonds, vaak in groepjes, van huis naar huis met hun lampionnen. In ruil voor hun gezongen liedjes krijgen ze snoep, fruit of soms een klein cadeautje. De liedjes die ze zingen zijn vaak eenvoudige deuntjes die de naam van Sint Maarten en zijn goede daden bezingen.

De bekendste liedjes zijn onder andere:

• “Sinte Maarten, kom maar binnen, wij hebben een stukje van de zin”

• “Sinte Maarten, blijf niet staan, kom binnen met je lampion”

Deze liedjes maken de tocht langs de deuren tot een gezellige activiteit, en zijn een manier voor kinderen om zich actief bezig te houden met de traditie. De vrolijke sfeer van het zingen en het verzamelen van lekkers maakt het feest een populair moment voor kinderen.

Het Lampionnenfeest

Een ander belangrijk element van Sint Maarten is het dragen van lampionnen. Kinderen maken vaak zelf hun lampionnen van papier, gekleurde plastic flessen of andere materialen. Ze dragen deze lampionnen tijdens de tocht langs de huizen. De lampion symboliseert licht en warmte, en herinnert aan de lichtgevende mantel van de heilige Maarten die hij aan de arme man gaf. Het dragen van een lampion heeft ook een praktische functie: het maakt de avondtocht veiliger, vooral omdat het vaak al donker is wanneer de kinderen de straat opgaan.

Waarom Sint Maarten vooral in Noord Nederland?

Sint Maarten wordt voornamelijk in het noorden van Nederland gevierd, hoewel het feest in sommige andere delen van het land ook bekend is. Dit heeft deels te maken met de geografische en culturele geschiedenis van Nederland. In het noorden, met name in Friesland, Drenthe en Groningen, was het protestantisme vooral vertegenwoordigd maar dit katholieke feest past bij de protestantse normen en waarden. In het Zuiden van Nederland waar men veel katholieker was, waren andere feesten belangrijker.

Daarnaast is het traditie om de oogsttijd te vieren in de late herfst, wat bijdroeg aan het feestgevoel van Sint Maarten. In de loop der jaren heeft de viering zich echter meer gericht op kinderen en de verzameling van snoep, waardoor het in andere delen van Nederland minder gangbaar werd.

Sint Maarten is een gezellig en kleurrijk feest dat niet alleen de geschiedenis van de heilige Maarten eert, maar ook een belangrijke gelegenheid is voor kinderen om samen te komen, te zingen, en te genieten van lekkers. Met de lampionnen, de liedjes en het snoep ophalen wordt 11 november een lichtpunt in de donkere herfstmaanden. Het blijft vooral een geliefde traditie in het noorden van Nederland, waar de wortels van het feest diep in de cultuur verankerd liggen.